ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಜೈಪ್ರಕಾಶ್‌, ಇಂದಿರಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ. pp. 1-5. (Unpublished)

Fulltext Document ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆ.pdf Download (120kB)

Introduction

ಭಾರತೀಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಚಿಂತನೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ವೇದೋಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಕೆಲವು ಮೂಲತತ್ವಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಮುಂದೆ ಪತಂಜಲಿ, ಭರತಮುನಿ, ವಾತ್ಸಾಯನ ಮುಂತಾದ ಋಷಿ ಮುನಿಗಳ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನಗಳಲ್ಲೂ ಸಹ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಮಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿ ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಸ್ಮೃತಿಗೆ ಸರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. ಆದರೆ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಶ್ರೀಅರವಿಂದ, ತಿಲಕ್‌, ಎಸ್. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್‌ ಮುಂತಾದ ಚಿಂತಕರು ಭಾರತೀಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವಿಸಿದರು. ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲೂ ಅಳವಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಕಲ್ಕತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬೋಜೇಂದ್ರನಾಥ ಸೀಲ್‌ ಅವರು ಪ್ರಪ್ರಥಮವಾಗಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಭಾರತದ ಹಲವು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. ವಿಶ್ವದರ್ಜೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು ಹೊರಬಂದವು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಭಾರತೀಯ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಯೂರೋ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಚಿಂತನೆಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಮೋಚನೆ ಹೊಂದಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.

Item Type:	Article
Discipline:	Psychology
Programme:	Collaborative Publications
Creators(English):	Indira Jaiprakash
Journal or Publication Title(English):	Psychology
URI:	http://anuvadasampada.azimpremjiuniversity.edu.in/id/eprint/3657

.

Edit Item